بازگشت
جاده ي بسوي بن بست
رستاخيز رستاخيز

سياست درآمريكا دوران غير معمول و عجيبي را مي‌گذراند.

در حالي كه نه بوش و نه ديك چني معاون او در پي شركت در انتخابات بعدي نيستند و قرار نيست كه دوباره انتخاب شوند و از سوي ديگر هيچ كانديدايي هم از جناح جمهوريخواه از اقبال پيروزي در انتخابات برخوردار نيست، كاخ سفيد مستقل از تحولات روزانه سياسي در بخش سياست خارجي عمل مي‌كند.

بوش ماموريت خود را حفاظت از امنيت مردم آمريكا تعريف مي‌كند و متقاعد شده است كه اين ماموريت مستلزم تعهد مداوم و بي‌وقفه در عراق است. با اين استدلال او در برابر هرگونه فشار از سوي كنگره و منتقدان ديگر همچون جورج تنت رئيس سابق سيا مقاومت مي‌كند . تنت در كتاب جديدش نوشته‌است،  به طور كلي بوش كنگره را به بازي نمي‌گيرد و آن را بازيگر مشروعي نمي‌داند .

دموكرات‌ها هم كه فكر مي‌كنند به خاطر مخالفت با جنگ از حمايت زيادي در ميان مردم آمريكا برخوردار هستند نياز و دليلي براي سازش و كنار آمدن با كاخ سفيد نمي‌بينند. نتيجه اين  شده است كه به جاي وحدت نظر، زمان و توان دو طرف فقط براي رويارويي در برابر هم تلف مي‌شود .بحران عراق اكنون توجه همه مقامات درجه اول در واشنگتن را به خود جلب كرده و در اين ميان موضوع ايران ديگر مانند گذشته با حرارت دنبال نمي‌شود. مقامات آمريكايي مي‌گويند به دستيابي به توافق با ايران بر سر برنامه‌ هسته‌اي اميدوارند و حتي مقدمات تماس مستقيم كاندوليزا رايس وزير خارجه با همتايان ايراني‌اش فراهم شده است .

در رابطه با هند توافقنامه غيرنظامي هسته‌اي ميان واشنگتن با دهلي به مشكل برخورده است. هنوز اميدواري براي رسيدن به توافق در اين باره وجود دارد اما كاخ سفيد به كمك و همكاري كنگره نيازمند است .در محافل سياسي هم شنيده مي‌شود كه كالين پاول وزير خارجه سابق اين روزها به عنوان مشاور امور خارجي سناتور باراك اوباما نامزد انتخاباتي دموكرات‌ها فعاليت مي‌كند.

هر روز از دامنه كساني در واشنگتن كه فكر مي‌كنند استراتژي كنوني بوش با موفقيت محسوسي همراه خواهد بود، كاسته مي‌شود. حاميان متعهد جنگ عراق در نهادهايي مانند موسسه امريكن اينترپرايز همچنان به كار خود ادامه مي‌دهند اما ديگر استدلال‌هاي آنها هم تاثير مثبتي براي پنتاگون ندارد.

رابرت گيتس وزير دفاع و ويليام فالون فرماندهي مركزي آمريكا اما به اندازه جنرال ديويد پتراس فرمانده نيروهاي آمريكايي در عراق به اوضاع خوشبين نيستند. رابطه شخصي ميان فالون و پتراس رو به و خامت است و پتراس به دليل تمايلش به كمك به بوش در اجراي استراتژي كه به گفته منتقدان به اردوي آمريكا لطمه مي‌زند، در پنتاگون محبوبيت و اعتبار خود را از دست داده است.

از سوي ديگر گيتس اعتماد چنداني به رهبري سياسي عراق به ويژه به نوري مالكي نخست وزير، ندارد. عبارتي كه بارها و بارها شنيده مي‌شود اين است كه شرايط بدتري در راه است. بعد از تابستان و وقتي نتايج طرح افزايش نيرو به طور رسمي مورد ارزيابي قرار گيرد، تازه بحران آغاز مي‌شود . با توجه به اين شرايط، رهبران حزب جمهوريخواه از گيتس مي‌خواهند به عنوان ميانجي ميان كاخ سفيد و كنگره عمل كند و روند كاهش نيروهاي نظامي آمريكا در عراق را به موقع و تا پيش از انتخابات رياست جمهوري در سال 2008 آغاز كند .در كنار همه اين بحث‌ها درباره تاكتيك‌هاي نظامي، كارشناسان نفتي به دولت توصيه مي‌كنند كه فشار خود به دولت عراق براي دسترسي به منابع نفتي را كاهش دهد.

اين كارشناسان نگران هستند كه طرفداري بيش از حد قانون جديد نفتي عراق از طرف‌هاي خارجي باعث نابود شدن و بي‌اثر شدن اين قانون شود .يكي از اين كارشناسان در اين باره مي‌گويد، به دولت هشدار مي‌دهيم كه ممكن است شرايط عراق مانند روسيه شود. يعني با وجود سرمايه‌گذاري سنگين آمريكا در منابع نفتي عراق در حال حاضر، وقتي كشور از شرايط ضعف بيرون بيايد همه نيروهاي خارجي از بخش نفتي بيرون رانده شوند.

در كانون طوفان

 

جورج تنت، رئيس پيشين سازمان اطلاعات مركزي ايالات متحده (CIA)  او اخيراً كتابي را تحت عنوان «در كانون طوفان» به رشته تحرير درآورده  كه سر و صداي زيادي در ايالات متحده به پا كرده است.

او در اين كتاب ادعا كرده كاخ سفيد، مقامات پنتاگون و درصدر همه ديك چني، معاون رئيس‌جمهور ايالات متحده كه به گروه ولكان ها معروف بودند از همان اولين روزهاي آغاز زمامداري بوش و مدت‌ها قبل از حملات يازدهم سپتامبر عزم خود را براي حمله به عراق جزم كرده بودند و به دفعات اطلاعات محرمانه موجود در مورد عراق را به گونه‌اي دستكاري كردند كه امكان دستاويز قرار دادن آن‌ها براي جنگ  عليه عراق وجود داشته باشد . تنت كه تا پيش از كناره‌گيري از رياست سيا در ژوئن سال  2004 ميلادي يكي از نزديكان بوش تلقي مي‌شد  و در همان سال به كسب مدال پاداش آزادي، كه عالي‌ترين نشان غيرنظامي ايالات‌متحده است، نائل آمد اگرچه در اين كتاب هيچ‌گاه تهديدي كه از سوي دولت صدام حسين، ديكتاتور معدوم عراق متوجه غرب بود را مورد ترديد قرار نمي‌دهد اما به موارد متعددي اشاره مي‌كند كه چني و دونالد رامسفلد، وزير دفاع پيشين ايالات متحده براي توجيه جنگ عليه عراق  به هر حربه‌اي متوسل  شدند.

تفسير به رأي اطلاعات، آنچنان كه تنت مي‌گويد يكي از دلمشغولي‌هاي نهادهاي اطلاعاتي ايالات‌متحده پس از روي كار آمدن دولت بوش بوده است. براساس نوشته‌هاي او در دولت بوش هيچ‌وقت تا قبل از آغاز عمليات عليه عراق صحبتي پيرامون اضطراري بودن تهديد عراق در بين نبود بلكه همه مباحثات بر گرفتن فرصت وارد آوردن ضربه اول از سوي صدام و پيش‌دستي بر او متمركز شده بود.

انتشار اين كتاب واكنش‌هاي مختلفي را در ايالات متحده برانگيخت. دان بارتلت، از مشاوران كاخ سفيد هر چند ميهن‌پرستي تنت را انكارناپذير مي‌داند اما نتيجه‌گيري‌هاي او در كتابش را مناقشه‌انگيز و قابل بحث توصيف مي‌كند . بارتلت مي‌گويد بوش قبل از صدور فرمان حمله به عراق همه  راهكارهاي موجود و تبعات تهاجم به اين كشور را مورد بررسي قرار داده بود  و اين مواردي بود كه تنت نمي‌توانسته از آنها مطلع باشد.

در حالي كه مقامات ارشد سيا در گزارشي كه براي ارائه به بوش در روز‌هاي آغازين دوره اول رياست جمهوري او در واپسين روزهاي سال 2000 ميلادي آماده شده بود به عراق به عنوان تهديدي بالقوه اشاره نكرده بودند ولي چني از ويليام كوهن، وزير دفاع دولت كلينتون درخواست كرد همه اطلاعات موجود در مورد عراق را جمع‌آوري كرده و به بوش ارائه دهد .سخنراني چني در اوت سال  2002 پيرامون عراق متضمن مواردي بود كه تحليلگران سيا نمي‌توانستند صحت‌شان را تائيد كنند.

چني در آن اظهارات ادعا كرد صدام برنامه  هسته‌اي خود را از سر گرفته و به زودي به سلاح هسته‌اي دست پيدا  مي‌كند. او در بين اتهاماتي كه به صدام وارد آورد از احتمال دستيابي  عراق به سلاح هسته‌اي در كمتر از يك سال خبر داد . تنت در كتاب خود نوشته اگرچه ادعاهاي چني موجبات نارضايتي سيا را فراهم آورده بود اما او تصميم گرفت از رويارويي با چني در اين رابطه اجتناب  كند.

در كتاب-  در كانون طوفان، تنت مي‌نويسد مقابله با تلاش‌هاي چني و ساير نزديكان بوش براي برافروختن  آتش جنگ با عراق تصميمات آتي آنها را تغيير نمي‌داد اما در عين حال مي‌گويد با سكوت‌اش موجب شده بود اردوگاه بازها در كاخ سفيد اين سكوت را نوعي توافق تلقي كند .تا آنجا كه به آينده مربوط مي‌شود رئيس سابق سيا بزرگترين دغدغه خود را خلع سلاح هسته‌اي عنوان مي‌كند . معتقد است دستيابي به توان هسته‌اي بزرگترين هدفي است كه اسامه بن‌لادن، رهبر القاعده و ساير تروريست‌ها به دنبالش هستند چرا كه آن‌ها مي‌دانند اگرچه با انفجار خودروها، كاميون‌ها، قطارها و هواپيماهاي بمب‌گذاري شده به تيتر يك رسانه‌ها تبديل مي‌شوند اما  اگر بتوانند انفجاري هسته‌اي را ترتيب دهند قادر خواهند بود مسير تاريخ را عوض كنند.

در حالي كه تنت پس از استعفا از رياست سيا در سال  2004 سكوت پيشه ساخت اما در كتاب‌اش به صراحت مي‌گويد دولت بوش او را قرباني كرد تا انتقاداتي كه در مورد نادرست بودن اطلاعات مورد استناد براي آغاز جنگ عراق به كاخ سفيد وارد مي‌آمد را خنثي كرده باشد.

براساس اين كتاب اگرچه بوش در سال 2002 تنت را از كناره‌ گيري از رياست سيا منصرف كرد اما نه ماه بعد با انتشار كتابي از سوي باب‌ وودوارد، خبرنگار واشنگتن‌پست كه در آن به نقل از تنت آمده بود غيرواقعي بودن ادله مورد استناد براي آغاز جنگ عليه عراق پيش از صدور فرمان جنگ به بوش يادآوري شده بود رئيس‌جمهور ديگر با استعفاي مجدد او مخالفت نكرد.

تنت يكي از فصل‌هاي كتاب  549 صفحه‌اي خود را «فرصت‌هاي از دست رفته»  نامگذاري  كرده  اما او در ضمن كتاب خود هيچ فرصتي را براي ذكر اشتباهات چني، رامسفلد و كاندوليزا رايس، مشاور  امنيت ملي پيشين آمريكا و وزير امورخارجه كنوني از دست نداده است.

او هر چند از اين افراد به عنوان كساني كه هر آنچه در توان داشتند براي دامن زدن به احتمال جنگ با عراق به كار بردند، ياد مي‌كند اما هر جا صحبت از بوش به ميان مي‌آيد با نرمي و  ملاحظه بيشتري نوشته است. اعتقاد دارد بوش از اطلاعات ضروري كه مي‌توانسته به تصميم‌گيري بهتر كمك كند محروم بوده است.

براساس كتاب تنت  ايده اصلي برنامه مناقشه‌انگيز شنود مكالمات تلفوني مظنونان تروريستي در داخل قلمرو ايالات‌متحده از چني بوده است و اينكه چني قبل از افشاي اين مسأله در اواخر سال  2005 ميلادي  دوازده بار به كنگره رفته بود تا در نشست‌هايي با نمايندگان ارشد دموكرات‌ها و جمهوري‌خواهان آنان را مجاب كند براي تأمين امنيت ايالات متحده چاره‌اي جز اجراي اين برنامه وجود ندارد.

يكي از جالب‌ترين نكات مطرح شده در اين كتاب اين  كه تنت بر ادعاهاي سال گذشته دولت بوش در مورد  ضرورت انجام بازجويي‌هاي خشونت‌آميز از برخي متهمان تروريستي و اين كه حداقل دستاورد اين بازجويي‌ها پيشگيري از وقوع حملاتي تروريستي در ايالات‌متحده، انگليس، خاورميانه، جنوب آسيا و آسياي ميانه بوده، صحه گذاشته است . او به صراحت اعلام كرده از خشونت‌آميزترين روش‌هاي شناخته شده، براي بازجويي ازخطرناك‌ترين تروريست‌هاي روي كره زمين استفاده شده اما در عين حال تأكيد دارد اين بازجويي به دقت تحت كنترول بود تا از سلامت و امنيت اين متهمان اطمينان حاصل شود.

جنگ طلبي وخشونت خواهي

 

مادلین آلبرایت وزیر امور خارجه پیشین امریکا و جیمی کارتر رئیس جمهور اسبق ایالا‌ت متحده از سیاست‌های جنگ‌طلبانه بوش انتقاد کردند .مادلین آلبرایت گفت: این کشور به علت تهاجم نظامی به عراق، اقتدار معنوی خود را در جهان از دست داده‌است و رئیس‌جمهور بعدی آمریکا باید اقتدار این کشور را بازگرداند. آلبرایت که در میزگردی با شرکت جیمی کارتر رئیس‌جمهور پیشین امریکا در مرکز کارتر سخنرانی می‌کرد، گفت: به عقیده وی حمله آمریکا به عراق به عنوان بزرگترین فاجعه در تاریخ سیاست خارجه آمریکا ثبت خواهد شد .وی در همین حال تأکید کرد، آمریکا به علت تهاجم نظامی به عراق‌، قدرت معنوی خود را در جهان از دست داده و بر عهده رئیس‌جمهور بعدی آمریکاست که اقتدار معنوی را به این کشور بازگرداند.

وی خاطر نشان کرد: آمریکا به علت سیاست‌های جنگ‌طلبانه جرج بوش رئیس‌جمهور این کشور، احترام خود را در میان کشورهای جهان از دست‌داده و مردم جهان به علت سیاست‌های خصمانه امریکا از این کشور هراس دارند . جیمی کارتر رئیس‌جمهور پیشین آمریکا نیز که از منتقدان سیاست‌های جنگ‌طلبانه بوش است‌، گفت: پس از روی کار آمدن جرج بوش، اعتماد و احترام به مردم این کشور در سراسر جهان کاهش یافته‌است.

وی علت بی‌اعتمادی مردم جهان را به آمریکایی‌ها سیاست استفاده از قدرت نظامی در

جنگ پيش‌دستانه نمي‌تواند استراتژي درازمدت آمريكا در مقابله با گسترش سلاح‌هاي انهدام جمعي باشد. تجربه عراق ثابت مي‌كند كه تاثير بازدارندگي قدرت متعارف آمريكا ناچيز است و احتمال به‌كارگيري جنگ پيش‌دستانه در برابر كشوري كه قصد گذر از «نقطه عطف»‌ را دارد در عمل كاهش مي‌يابد.

بالاخره اينكه دولت فعلي آمريكا بي‌كفايتي عظيمي را در اداره يوميه امور از خود به نمايش گذاشته است. واشنگتن در عراق انتخابات برگزار كرد اما در تربيت نيروهاي عراقي براي امور امنيتي و نظامي، در جلوگيري از سوءاستفاده‌هاي مالي و سياسي نيروهاي آمريكايي شكست خورده است .اوضاع چنان است كه حتي اگر دوستان و متحدان آمريكا صداقت واشنگتن را در مباررزه با تروريسم، منع سلاح‌هاي كشتارجمعي و... را هم باور كنند، هرگز توان اجرايي و كفايت سياسي اداره امور از سوي آمريكا را باور ندارند.

ازنظر فوكوياما نگاهي به سياست آمريكا در قبال ايران حاكي از آن است كه دولت آمريكا درس‌هاي عراق را درك نكرده است. ايران شباهتي به عراق و القاعده ندارد. ايران برخلاف عراق ريشه در تاريخ دارد و برخلاف القاعده يك دولت است كه سرزميني به وسعت سه برابر عراق را اداره مي‌كند.

شايد بتوان به‌راحتي موانع مذاكره با  ايران را برشمرد، اما بي‌شك پيداكردن يك طرح جايگزين بسيار دشوارتر است. حمله به ايران نيز نمي‌تواند به تغيير رژيم و تقويت رژيم منع گسترش منجر شود. حمله به ايران، آمريكا را منزوي‌تر مي‌كند و غرب را  «با خطر تمدني»(Civilisational Danger) مواجه مي‌سازد.

ايران درهرحال يك دولت و يك قدرت منطقه‌اي است. ايران قدرت جهاني نيست و مي‌توان جنبه‌هاي بازدارندگي را در مقابل آن به كار گرفت.در ايران تصميم‌سازي در عرصه اي متنوع و باز، صورت مي گيرد.

همچنان در آمريكا كنفرانسي برگزار شد كه در‌ آن افسران اردو با تعجب به گزارشي گوش دادند كه ارزيابي شرايط عراق بود .نكته حيرت‌آور اين گزارش براي حاضران در جلسه اين بخش از گزارش بود:

اردوي آمريكا با همه توان خود در برابر شورشي‌هاي سازمان نيافته عراقي از نظر تاكتيكي كم آورده است و جنگ عراق بزرگترين چالش پيش روي آمريكا در نيم قرن گذشته است.

بعد از خواندن اين گزارش مقامات ارشد آمريكا و عراق در كنار مقامات ايران، سوريه، اردن و عربستان در بغداد پشت يك ميز نشستند تا همسايگان را راضي كنند مرزهايشان را به روي جنگجويان عراقي و محموله‌هاي مهمات آنها و حساب‌هاي پولي‌شان مسدود كنند.

در گزارش ارزيابي شرايط عراق كه در كنفرانس واشنگتن براي افسران ارشد اردو آمريكا قرائت مي‌شد، شورشي‌هاي عراقي بسيار باهوش، زيرك و حيله‌گر توصيف شدند كه بزرگترين ارتش تنها ابرقدرت جهان را در كشور كوچك عراق زمين‌گير كرده‌اند . در ويتنام آمريكا در برابر جامعه‌اي به شدت مسلح، سازمان‌يافته و با حمايت دولتي شكست خورد كه تانك، وسيله نقليه سنگين و منابع و توليدات نظامي داشت.

اما اكنون بزرگترين ارتش جهان با خطر شكست از سوي چند ده هزار شورشي غيرمنظم رو‌به‌روست كه سلاح چنداني ندارند و از تاكتيك‌هايي استفاده مي‌كنند كه به نابودي وسائل و تجهيزات چند ميليون دالري و هواپيماهاي نادر جنگي ‌آمريكا منجر مي‌شود . در واشنگتن اردو به كم‌كاري در واكنش نسبت به اين چالش متهم مي‌شود. در گزارش جديد ارزيابي اوضاع عراق آمده است، شورشي‌ها بسيار سريع خود را با شرايط وفق مي‌دهند و از سياست‌هاي جديد آمريكا براي تعامل با مردم محلي سوء‌استفاده مي‌كنند و از اين سياست‌ها عليه نيروهاي آمريكايي استفاده مي‌كنند .اين نيروها در مدت كوتاهي شيوه تخريب و از كار انداختن هر تجهيزات جديدي كه آمريكا وارد عراق مي‌كند را مي‌يابند و به كار مي‌بندند.

ساختار فرماندهي نامشخص و پيچيده اين نيروهاي شورشي مانع از آن مي‌شود كه ارتش آمريكا اين هسته‌ها را منحل كند. اين هسته‌ها در تعداد بسيار زياد و كوچك هستند و فروپاشي آنها تقريبا براي ارتش غير ممكن است . در اين گزارش گفته شده، اين جنگ بزرگترين آزمون اردوي آمريكا در پنجاه سال اخير است. اردو در اين جنگ به تكنولوژي‌هاي پيشرفته‌تري نياز دارد چرا كه با مهارت پيش‌بيني نشده ‌اي رو‌به‌روست.

شورشي‌هاي عراقي از صحنه‌هاي حمله به نيروهاي آمريكايي فيلمبرداري مي‌كنند و آن را براي آموزش نيروهايشان براي آنها به نمايش مي‌گذارند تا نقاط ضعف و قوت نظاميان آمريكايي كاملا مشخص شود.

دقايقي بعد از پايان سخنراني نوري مالكي كه در آن نسبت به گسترش درگيري‌هاي عراق به كل خاورميانه هشدار داد، گلوله‌هايي در نزديكي محل كنفرانس به زمين نشست و يك موترحامل بمب هم در منطقه شيعه‌نشين بغداد منفجر شد تا هشدارهاي مالكي به حاضران در كنفرانس امنيتي بغداد با جديت بيشتري برداشت شود.

مالكي در اين كنفرانس گفت كه تروريسم بلاي جهاني است كه بهاي آن را فعلا مردم عراق مي‌پردازند. جورج بوش اكنون در خواست اعزام فوري بيش از هشت هزار نظامي ديگر به عراق و افغانستان را مطرح كرده است. اين درحاليست كه 21هزارو500 نفر نيروي اضافي كه به تازگي دستور اعزام آنها به عراق صادر شده هنوز به طور كامل در مناطق مورد نظر مستقر نشده‌اند.

سناتور هيلاري كلينتون يكي از كانديدا‌هاي دموكرات‌ها براي شركت در انتخابات سال 2008 در سخناني در جمع اعضاي كميته ملي حزب دموكرات آمريكا ضمن بيان مطلب فوق افزود: اگر در سال 2002 رييس جمهوري آمريكا بودم فرمان جنگ عليه عراق را صادر نمي‌كردم .هيلاري كلينتون اما در ادامه گفت:

بعيد به نظر مي‌رسد  طرح قطع منابع مالي مورد نياز دولت براي  اعزام نيرو‌هاي بيشتر آمريكايي به عراق در كنگره به تصويب برسد.اين طرح توسط افرادي نظير سناتور ادواردز كه به شدت با ادامه جنگ در عراق مخالفند، ارائه شده بود .

هيلاري كلينتون ضمن بيان سخنان فوق كه به نظر مي‌رسد براي خنثي كردن اقدامات رقباي دموكراتش ايراد شدند،افزود:"باور كنيد كه از نااميدي و خشم شما آگاهي دارم ،اما بدانيد براي جلوگيري از اعزام نيرو‌هاي بيشتر به عراق و ممانعت از تصويب منابع مالي مورد نياز به اين كار شما نياز به 60 راي مخالف داريد، در هر صورت اگر ما در كنگره نتوانيم پيش از ژانويه 2009 به اين جنگ خاتمه دهيم ، من در مقام رييس جمهوري اين مهم را به انجام خواهم رساند.

 باراك اوباما ديگر كانديداي دموكرات‌ها براي شركت در انتخابات رياست جمهوري 2008 نيز ضمن مخالفت با ادامه جنگ عليه عراق گفت: ممكن است زماني افرادي با جنگ عراق مخالفت و يا موافقت كرده باشند، اما اكنون بايد براي تصويب طرحي تلاش كنيم كه به موجب آن به كشتار وخونريزي در عراق پايان داده شده و شرايط براي بازگرداندن نيرو‌ها به آمريكا فراهم شود.

سناتور ادواردز نيز كه پيشتر در سال 2002 با در كنار هيلاري كلينتون به جنگ عليه عراق راي موافق داد، اكنون كاملا تغيير عقيده داده و به مخالفان پر و پاقرص جنگ تبديل شده است.

او در كميته ملي دموكرات‌ها طي سخناني گفت: سكوت خيانت است،جلوگيري نكردن از طرح رياست جمهوري كه برمبناي افزايش خشونت‌ها در عراق تدوين شده است ،در زماني كه ما داراي مسووليت هستيم و از قدرت واستعداد كافي براي جلوگيري از چنين امري برخورداريم، خيانت است.

جنگ آمریکا در عراق طولانی تر از جنگ جهانی دوم شد؛ جنگی که بوش پدر در آن به عنوان سرباز خدمت کرده بود .آمریکا سه سال و هشت ماه است که در عراق درگیر شده است که  این میزان بیشتر از مدت زمانی است که آمریکا در جنگ جهامی دوم درگیر بوده است.

تنها جنگ ویتنام (هشت سال و پنج ماه)، جنگ های انقلاب آمریکا (شش سال و 9 ماه) و جنگ داخلی (چهار سال) بیشتر از جنگ عراق آمریکا را درگیر خود کرده بودند.

 جنگ آمریکا در عراق نوردهم ماه مارچ 2003 با بمباران بغداد توسط هواپیماهای آمکریکایی شروع شد .بوش طی نشست اپک به ویتنام سفر کرده بود در پاسخ به این سوال که آیا جنگ ویتنام در سیاست های آمریکا در عراق تأثیری داشته است یا نه؟ گفت: ما موفق خواهیم شد مگر این که شکست بخوریم . تا به حال بیش از 3300 سرباز آمریکایی در عراق کشته شده اند.

اشتباهات‌ بزرگ

 

جان‌ مک‌کين‌ سناتور جمهوري‌خواه‌ و کانديداي‌ انتخابات‌ رياست‌جمهوري‌ آمريکا اعتراف‌ کرد که‌ دولت‌ آمريکا در جنگ‌ عراق‌ اشتباهات‌ بسيار بزرگي‌ مرتکب‌ شده‌است‌ .سناتور مک‌کين‌ در مصاحبه‌ با شبکه‌ سي‌ان‌ان‌ تأکيد کرد که‌ آمريکا در طول‌ جنگ‌ عراق‌ مرتکب‌ اشتباهات‌ بسيار بزرگي‌ شده‌ و اين‌ جنگ‌ با مديريت‌ اشتباه‌ اداره‌ شده‌‌است‌‌ .سناتور مک‌کين‌ در ادامه‌ به‌ اظهارات‌ رئيس‌ گروه‌ اکثريت‌ در سناي‌ آمريکا اشاره‌ کرد که‌ گفته‌ بود آمريکا در جنگ‌ عراق‌ شکست‌ خورده‌است .اگر آمريکا شکست‌ خورد بايد ببينيم‌ چه‌ کسي‌ در اين‌ جنگ‌ پيروز شد، آيا القاعده‌ پيروز شد يا شبه‌ نظاميان‌ سني‌ يا شبه‌ نظاميان‌ شيعه‌ بايد مشخص‌ کرد در اين‌ جنگ‌ چه‌ کسي‌ برنده‌ شده‌است‌ .مجري‌ سي‌ان‌ان‌ در ادامه‌ به‌ اظهارات‌ فرمانده‌ ارشد نظاميان‌ آمريکا در عراق‌ اشاره‌ کرد که‌ پيروزي‌ نظامي‌ در عراق‌ غيرممکن‌ است‌ به‌ همين‌ علت‌ بسياري‌ بر حل‌ بحران‌ عراق‌ از طريق‌ سياسي‌ تأکيد مي‌کنند و نظر سناتور مک‌کين‌ را در اين‌ باره‌ پرسيد .

سناتور مک‌کين‌ در پاسخ‌ گفت‌‌: براي‌ اجراي‌ راهکار سياسي‌ در عراق‌ بايد ابتدا امنيت‌ وجود داشته‌باشد و براي‌ ايجاد امنيت‌ به‌ راهکار نظامي‌ نياز داريد .وي‌ کوزوو و بوسني‌ را نمونه‌هايي‌ از موفقيت‌ اين‌ راهکار ذکر کرد .سناتور مک‌کين‌ از برنامه‌ريزان‌ جنگ‌ عراق‌ انتقاد کرد و گفت‌‌ ما در طول‌ چهار سال‌ گذشته‌ استراتژي‌ غلطي‌ را در عراق‌ اجرا کرده‌ايم‌‌ . وي‌ درعين‌ حال‌ با هر نوع‌ طرحي‌ براي‌ خروج‌ ازعراق‌ مخالفت‌ کرد و گفت‌‌ ما بايد استراتژي‌ جديدي‌ در عراق‌ اتخاذ کنيم‌.

مسئوولين بررسي سرمايه گذاريهاي آمريكا در عراق در گزارشي 210 صفحه‌اي كه در واشنگتن دراختيار محافل خبري قرارگرفت يادآور شده است كه سرمايه گذاري 400 ميلياردي آمريكا از زمان لشکرکشي عراق تاكنون نه فقط بازده پيش بيني شده را نداشته بلكه كمترين بهبود را براي مردم عادي عراق نيز در پي نداشته است .در اين گزارش آمده است كه رشوت خواري ودزدي در عراق هر روز ابعاد بيشتري مي‌يابد وحدود  پنج ميليارد به همين طريق از  سرمايه گذاريهاي خارجي در عراق حيف و ميل شده است.
بيشترين سرمايه‌هاي هدر رفته مربوط در بخش صادرات نفت و امنيت داخلي است.
اين گزارش مي‌افزايد كه آمريكا با وجود خرجهاي ميلياردي در عراق هنوز نتوانسته است حداقلي از امنيت را براي مردم عراق به ارمغان بياورد و هر روز بر تعداد كشته شدگان و قربانيان حمله‌هاي انتحاري افزوده مي‌شود. در آخرين مورد از اين ناآرامي‌ها بارديگر انفجاري انتحاري جان تعدادي را در بغداد گرفت.
ارتش آمريكا در عراق در تازه ترين گزارش خود اعلام كرد كه در ماه اپريل 103 سرباز آمريكايي در عراق كشته شده‌اند كه اين بالاترين رقم كشته شدگان آمريكايي در سال جاري ميلادي است.
در ماه دسامبرسال ميلادي گذشته ارتش آمريكا در يك ماه 113 كشته داد و مقامهاي نظامي‌آمريكا در آن هنگام اعلام كرده بودند كه با طرح امنيتي تازه‌اي كه براي بغداد تدارك ديده‌اند از حملات انتحاري كاسته خواهد شد.
به گزارش منابع خبري اين پيشبيني آمريكايي‌ها تاكنون به حقيقت نپيوسته و همين موضوع در كنار گزارش اخير گروه بازرسي بار ديگر دولت بوش را به چالش كشانده است.

درهمين گيروداراكثريت دموكرات مجلس نمايندگان و سناي ايالات‌متحده در حال بررسي گام بعدي خود پس از وتوي غيرقابل اجتناب پيشنهاد آن‌ها براي اختصاص بودجه متمم جنگ عراق منوط به تدوين جدول زمان‌بندي خروج نيروهاي آمريكايي از اين كشور مشتمل بر اختصاص بودجه به‌صورت مرحله‌اي به‌گونه‌اي هستند كه كنگره را ملزم به بررسي مجدد اين طرح در تابستان سال‌جاري م

بوش خواستار اختصاص 90 ميليارد دالر بودجه اضافي تا ماه سپتامبر براي تأمين هزينه‌هاي دو جنگ عراق و افغانستان شده است . طرح مورتا اين فرصت را براي دموكرات‌ها فراهم مي‌آورد كه براي كسب حمايت از طرح خود در بين آن دسته از جمهوريخواهان مخالف جنگ كه حاضر به موضع‌گيري عليه رئيس‌جمهوري از حزب خود نيستند زمان كافي داشته باشند .اين تاكتيك همچنين احتمال حمايت اعضاي مستقل‌تر حزب جمهوريخواه از اين طرح را كه از ريشه مخالف اختصاص بودجه جديد به جنگ عراق هستند را افزايش مي‌دهد.ترس از متهم شدن به تضعيف نظاميان آمريكايي بزرگترين دغدغه دموكرات‌ها در كنگره و علت اصلي رويكرد احتياط‌آميز آنان در قبال لايحه بودجه متمم درخواستي كاخ سفيد است.

 شايد به همين دليل است كه برخي از دموكرات‌هاي كنگره چون كارل لوين، رئيس كميته نيروهاي مسلح سنا معتقد است طرح دموكرات‌ها بايد قبل از وتو مورد بازبيني قرار گيرد و تخصيص بودجه متمم براي جنگ عراق به‌جاي مشروط شدن به تدوين جدول زماني خروج از عراق به اجراي اصلاحات سياسي در اين كشور منوط شود .دموکرات‌ها قصد دارند عليرفم اعلام وتو از سوي کاخ سفيد با پيشنهاد يک قانون الزام‌آور براي خروج نظامي آمريکا از عراق تا اگست  2008 به فشار عليه بوش بيفزايند .

اين طرح که  در واشنگتن ارايه شد، رييس جمهور آمريکا را موظف مي‌کند از تعداد نيروهاي آمريکايي در عراق به صورتي قابل راستي‌آزمايي و مرحله‌اي بکاهد .دان بارتلت، مشاور بوش اعلام کرد، دولت آمريکا اين طرح را به صورت صريح رد کرده و در آخرين مرحله آن را وتو خواهد کرد. در همين حال، هيلاري کلينتون، نامزد رقابت‌هاي رياست‌جمهوري آمريکا نيز از شيوه رفتار با سربازان آمريکايي مجروح شده در عراق انتقاد کرده است .در اين قانون خواسته شده است، چنانچه اوضاع به صورت چشمگير بهبود نيابد، خروج نيروها بايد سال جاري ميلادي انجام شود .در نهايت خروج نيروها در صورت بهبود اوضاع بايد از اول مارس سال آينده ميلادي آغاز شده و ظرف 180 روز خاتمه يابد.

نانسي پلوسي رييس مجلس گفت، با اين طرح دولت عراق بايد گام‌هايي را در راستاي دموکراتيزه شدن برداشته و تامين امنيت داخلي را عهده دار شود. نيروهايي که از عراق خارج مي‌شوند بايد نيروهاي آمريکايي در افغانستان را تقويت کنند .بوش تاکنون قاطعانه تعيين جدول زماني را براي پايان عمليات نظامي آمريکا در عراق رد کرده است .  هنوز مشخص نيست که آيا طرح ارايه شده از جانب سران دموکرات شانسي را خواهد داشت يا نه .مقاومت شديد کاخ سفيد و حزب جمهوري خواه بوش، برخي از نمايندگان دموکرات را نسبت به موفقيت اين طرح بدبين کرده است .

جيمز وب، سناتور دمكرات ايالت ويرجينيا طرحي را تقديم كنگره ايالات متحده كرد كه محدود كردن اختيارات جورج بوش، رئيس جمهور  در زمينه صدور فرامين جنگي جديد را دنبال مي‌كند .به گزارش روزنامه واشنگتن‌پست، وب علت تدوين اين طرح الزام‌آور را خودداري كاخ سفيد از تأييد اين نكته كه بوش در ماه‌هاي باقيمانده از دوره رياست جمهوري خود هر تصميم جنگي جديدي را با كنگره هماهنگ مي‌كند، عنوان كرده است. او تصريح كرد مترصد الزام دولت بوش به جلب‌نظر كنگره قبل از رويارويي احتمالي با ايران است.

وب در پاسخ به سئوالات خبرنگاران پيرامون اين طرح گفت: مسأله كاملا مشهود است كه ايران، عراق نيست. وي افزود: رئيس جمهور حق آغاز عمليات نظامي يكجانبه عليه ايران را ندارد.

در اين طرح منع اختصاص بودجه براي هرگونه عمليات نظامي عليه ايران بدون كسب مجوز كنگره پيش‌بيني شده است البته در متن طرح ارائه شده استثناهايي چون آغاز حمله از سوي ايران، مواردي كه واحدهاي ارتش ايالات متحده در تعقيب عناصر متخاصم چاره‌اي جز ورود به خاك ايران نداشته باشند يا وقتي انجام عمليات اطلاعاتي ضروري جز با ورود به قلمرو ايران ممكن نباشد پيش‌بيني شده است.

آنچنان كه وب گفته با ملزم شدن كاخ سفيد به كسب مجوز كنگره قبل از صدور فرامين جنگي جديد قانونگذاران آمريكايي سعي مي‌كنند مانع از درگرفتن منازعه جديدي در غياب ادله قابل قبول شوند . او مي‌گويد توانسته هري ريد، رهبر اكثريت دمكرات سنا را متقاعد به حمايت از اين طرح كند و تاكيد دارد سعي خواهد شد اين لايحه پس از تصويب به اصلاحيه قانون بودجه سال 2007 كه بوش در آن خواستار اختصاص وجوه جديدي به ارتش آمريكا براي ادامه جنگ در عراق و افغانستان شده است، منضم شود .وب اصرار دارد ارائه اين طرح را نبايد با مسأيل حزبي خلط كرد و هدف از پيشنهاد آن را تامين منافع ملي آمريكا توصيف كرده است.

جان وارنر، سناتور جمهوريخواه ايالات ويرجينيا اولين عضو اقليت سنا بود كه روز گذشته به اين طرح واكنش نشان داد . او در اظهاراتش ضمن ابراز نگراني از محتواي اين طرح، آن‌را ناقض اختياراتي دانست كه كنگره پيش از اين به بوش اعطا كرده و رئيس جمهور در چارچوب آن محق است در مواردي كه خطري متوجه امنيت ملي آمريكا باشد بدون مجوز كنگره فرامين جنگي صادر كند.

طرح وب ادامه تلاش‌هاي اخير دمكرات‌ها براي حصول اطمينان از عدم صدور فرمان نظامي عجولانه ديگري از سوي كاخ سفيد تحت سيطره جمهوريخواهان است . مجلس نمايندگان كنگره ايالات متحده حدود دو هفته قبل قطعنامه‌اي را به تصويب رساند كه براساس آن از عملكرد دولت بوش در عراق و به‌ويژه طرح جديد كاخ سفيد كه در چارچوب آن حدود 30 هزار نيروي تازه‌نفس به اين كشور اعزام مي‌شوند، انتقاد شده بود.

اين قطعنامه براي دولت بوش الزام‌آور نبود اما از آنجا كه تصويب آن در سنا مي‌توانست رسوايي‌ سياسي غيرقابل جبراني براي دولت بوش باشد اقليت جمهوريخواه سنا مانع از تصويب آن شد.

همزمان با اين قطعنامه جناح‌هايي در داخل كنگره از تلاش براي لغو اختيارات جنگي ويژه بوش خبر دادند كه در سال 2002 ميلادي براي صيانت از ايالات متحده از سوي كنگره به وي اعطا شد .  اين تلاش هم با حمايت جمهوريخواهان از بوش مسكوت ماند اما وقتي بوش لايحه متمم بودجه سال 2007 ميلادي را كه در آن حدود يكصد ميليارد دلار بودجه اضافي براي پنتاگون درخواست شده بود را تقديم كنگره كرد دمكرات‌ها درصدد اعمال فشار به كاخ سفيد با جلوگيري از اختصاص همه اين بودجه شدند.

دربخشهاي محدودي مقاله  ازسرويسهاي خبري استفاده گرديده است .

 

 

 

 


June 24th, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی